Z Wikipedia
Ó – dwudziesta pierwsza litera alfabetu polskiego. Dawniej w języku polskim oznaczała iloczas, to znaczy długie o, które później przeszło w pochylone o (głoska pomiędzy o a u). Następnie jej wymowa zaczęła się przekształcać w "u".
Warto jednak pamiętać, że ó zachowało się w niektórych gwarach góralskich, np. cieszyńskiej, żywieckiej itp. Na Podhalu wymowa jest bardziej zbliżona do "o", niż do "u". Wyrazy takie jak np. pary Bug i Bóg, lud i lód wymawia się w tych gwarach inaczej i nie potrzeba mówić całego zdania by wiedzieć, czy mowa o Bugu czy o Bogu, ludu czy lodzie. Brzmienie głoski "ó" można usłyszeć w piosenkach zespołów folkowych, np. Golec uOrkiestry.
Przykład tekstu gwarowego w którym pojawia się samogłoska "ó":
Wyseł Jasiek do Baraniwiązać sziubienice,
co by dobrze na łostatekwidzieć Kamesznice
Za grónickiem wartko minąłłostatni młodnicek
patrzi, a tu nad potokymsiedzi Jezusicek
Podseł Jasiek pomalutkuprzysiod sie ku niymu
Co u Ciebie Jezusicku?łu mnie po starymu
Przyleciołek tu ku Tobiecobyś sie zawrócił
Posłoł mnie tu mój Łojculekbyś nieba nie smucił
Ni ma takich serc strapiónych'co sie nie wylycóm
Niek sie ino wesolutkómmuzyckóm pociesóm.
Wbrew powszechnej opinii, w gwarach góralskich nie wymawia się końcówek "-ą" jako "om" (muzyczką - muzyckom), tylko "óm" (myzyckóm). W wiślańskiej odmianie gwary cieszyńskiej końcówka ta została skrócona do samego "-ó", np:
Ni ma takich serc strapiónychco sie nie wylyczó
Niech sie jeny wiesielutkómuzyczkó pocieszó
Jest także używana w językach: dolnołużyckim, czeskim, węgierskim, hiszpańskim, kaszubskim, islandzkim, wietnamskim i serbo-chorwackim. Oznacza różny dźwięk w zależności od dialektu, od o/u poprzez i/y do e.
Zobacz też
| Alfabet łaciński |
|---|
|
| Litery łacińskie | |
| Litery | | |
| Litery diakrytyzowane | Áá • Àà • Ăă • Ắắ • Ằằ • Ẵẵ • Ẳẳ • Ââ • Ấấ • Ầầ • Ẫẫ • Ẩẩ • Ǎǎ • Åå • Ǻǻ • Ää • Ǟǟ • Ãã • Ȧȧ • Ǡǡ • Ąą • Āā • Ảả • Ȁȁ • Ȃȃ • Ạạ • Ặặ • Ậậ • Ḁḁ • ȺⱫ • ᶏ • Ḃḃ • Ḅḅ • Ḇḇ • Ƀƀ • ᵬ • ᶀ • Ɓɓ • Ƃƃ • Ćć • Ĉĉ • Čč • Ċċ • Çç • Ḉḉ • Ȼȼ • Ƈƈ • ɕ • Ďď • Ḋḋ • Ḑḑ • Ḍḍ • Ḓḓ • Ḏḏ • Đđ • ᵭ • ᶁ • Ɖɖ • Ɗɗ • ᶑ • Ƌƌ • ȡ • Éé • Èè • Ĕĕ • Êê • Ếế • Ềề • Ễễ • Ểể • Ěě • Ëë • Ẽẽ • Ėė • Ȩȩ • Ḝḝ • Ęę • Ēē • Ḗḗ • Ḕḕ • Ẻẻ • Ȅȅ • Ȇȇ • Ẹẹ • Ệệ • Ḙḙ • Ḛḛ • Ɇɇ • ᶒ • Ḟḟ • ᵮ • ᶂ • Ƒƒ • Ǵǵ • Ğğ • Ĝĝ • Ǧǧ • Ġġ • Ģģ • Ḡḡ • Ǥǥ • ᶃ • Ɠɠ • Ĥĥ • Ȟȟ • Ḧḧ • Ḣḣ • Ḩḩ • Ḥḥ • Ḫḫ • H̱ẖ • Ħħ • Ⱨⱨ • Íí • Ìì • Ĭĭ • Îî • Ǐǐ • Ïï • Ḯḯ • Ĩĩ • İi • Įį • Īī • Ỉỉ • Ȉȉ • Ȋȋ • Ịị • Ḭḭ • Iı • Ɨɨ • ᵻ • ᶖ • Ĵĵ • J̌ǰ • ȷ • Ɉɉ • ʝ • ɟ • ʄ • Ḱḱ • Ǩǩ • Ķķ • Ḳḳ • Ḵḵ • ᶄ • Ƙƙ • Ⱪⱪ • Ĺĺ • Ľľ • Ļļ • Ḷḷ • Ḹḹ • Ḽḽ • Ḻḻ • Łł • Ŀŀ • Ƚƚ • Ⱡⱡ • Ɫɫ • ɬ • ᶅ • ɭ • ȴ • Ḿḿ • Ṁṁ • Ṃṃ • ᵯ • ᶆ • ɱ • Ńń • Ǹǹ • Ňň • Ññ • Ṅṅ • Ņņ • Ṇṇ • Ṋṋ • Ṉṉ • ᵰ • Ɲɲ • Ƞƞ • ᶇ • ɳ • ȵ • Óó • Òò • Ŏŏ • Ôô • Ốố • Ồồ • Ỗỗ • Ổổ • Ǒǒ • Öö • Ȫȫ • Őő • Õõ • Ṍṍ • Ṏṏ • Ȭȭ • Ȯȯ • Ȱȱ • Øø • Ǿǿ • Ǫǫ • Ǭǭ • Ōō • Ṓṓ • Ṑṑ • Ỏỏ • Ȍȍ • Ȏȏ • Ơơ • Ớớ • Ờờ • Ỡỡ • Ởở • Ợợ • Ọọ • Ộộ • ᶗ • Ɵɵ • Ṕṕ • Ṗṗ • Ᵽᵽ • ᵱ • ᶈ • Ƥƥ • ʠ • Ɋɋ • Ŕŕ • Řř • Ṙṙ • Ŗŗ • Ȑȑ • Ȓȓ • Ṛṛ • Ṝṝ • Ṟṟ • Ɍɍ • ᵲ • ᶉ • ɼ • Ɽɽ • ɾ • ᵳ • Śś • Ṥṥ • Ŝŝ • Šš • Ṧṧ • Ṡṡẛ • Şş • Ṣṣ • Ṩṩ • Șș • ᵴ • ᶊ • ʂ • ȿ • S̩s̩ • Ťť • Tẗ • Ṫṫ • Ţţ • Ṭṭ • Țț • Ṱṱ • Ṯṯ • Ŧŧ • Ⱦⱬ • ᵵ • ƫ • Ƭƭ • Ʈʈ • ȶ • Úú • Ùù • Ŭŭ • Ûû • Ǔǔ • Ůů • Üü • Ǘǘ • Ǜǜ • Ǚǚ • Ǖǖ • Űű • Ũũ • Ṹṹ • Ųų • Ūū • Ṻṻ • Ủủ • Ȕȕ • Ȗȗ • Ưư • Ứứ • Ừừ • Ữữ • Ửử • Ựự • Ụụ • Ṳṳ • Ṷṷ • Ṵṵ • Ʉʉ • ᵾ • ᶙ • Ṽṽ • Ṿṿ • ᶌ • Ʋʋ • ⱴ • Ẃẃ • Ẁẁ • Ŵŵ • Wẘ • Ẅẅ • Ẇẇ • Ẉẉ • Ẍẍ • Ẋẋ • ᶍ • Ýý • Ỳỳ • Ŷŷ • Yẙ • Ÿÿ • Ỹỹ • Ẏẏ • Ȳȳ • Ỷỷ • Ỵỵ • ʏ • Ɏɏ • Ƴƴ • Źź • Ẑẑ • Žž • Żż • Ẓẓ • Ẕẕ • Ƶƶ • ᵶ • ᶎ • Ȥȥ • ʐ • ʑ • ɀ • Ⱬⱬ | |
| Inne litery | ɐ • Ɑɑ • ᶐ • ɒ • ẚ • Ææ • Ǽǽ • Ǣǣ • ʙ • Ↄↄ • Ðð • ȸ • ʣ • ʥ • ʤ • Ǝǝ • Əə • ᶕ • Ɛɛ • ᶓ • ɘ • ɚ • ɜ • ᶔ • ɝ • ɞ • ʚ • ɤ • ʩ • Ⅎⅎ • ɡ • ᵹ • ɢ • ʛ • ᵷ • Ɣɣ • Ƣƣ • ʜ • Ƕƕ • ɦ • Ⱶⱶ • ɧ • ɪ • Ɩɩ • ᵼ • ʞ • ʪ • ʫ • ʟ • ɮ • ƛ • ʎ • ɴ • Ŋŋ • Œœ • ɶ • Ɔɔ • ɷ • Ȣȣ • ɸ • ⱷ • ȹ • Kʻĸ • Ʀʀ • ɹ • ɺ • ɻ • ɿ • ʁ • ß • Ʃʃ • ᶋ • ƪ • ʅ • ᶘ • ʆ • ʨ • ᵺ • ƾ • ʦ • ʧ • ʇ • ᵫ • Ʉʉ • ɥ • ʮ • ʯ • Ɯɯ • ɰ • Ʊʊ • ᵿ • Ʌʌ • ʍ • ƍ • Ʒʒ • Ǯǯ • Ƹƹ • ᶚ • ƺ • ʓ • Ȝȝ • Þþ • Ƿƿ • ƻ • Ƨƨ • Ƽƽ • Ƅƅ • Ɂɂ • ʔ • ʕ • ʡ • ʢ • ʖ • ǀ • ǁ • ǂ • ǃ • ʗ • ʘ • ʬ • ʭ • Зз • Чч | |
| Digrafy | | |
| Trigrafy | Dzs dzs • Ngb ngb • Ngh ngh • Ngk ngk • Nkp nkp • Nth nth • Nyk nyk • Rnd rnd • Sch sch • Tsj tsj | |
| Tetragrafy | | |
| Pentagrafy | | |
| Heksagrafy | Eabhai eabhai • Eadhai eadhai • Eamhai eamhai • Eidhea eidhea • Eighea eighea • Oidhea oidhea • Oighea oighea | |
| Warianty liter | karolińskie G • wyspowe G (ᵹ) • r rotunda • ſ |
|
ba:Ó (латин хәрефе)
