Συστηματική ταξινόμηση
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
<imagemap>Εικόνα:Biological_classification_L_Pengo_el.svg|145px|The various levels of the scientific classification system.rect 100 27 245 68 Είδοςrect 100 90 245 132 Γένοςrect 100 154 245 196 Οικογένειαrect 100 217 245 259 Τάξηrect 100 280 245 322 Ομοταξίαrect 100 344 245 386 Συνομοταξίαrect 100 407 245 449 Βασίλειοrect 100 471 245 513 Επικράτειαrect 100 534 245 576 Έμβια όνταdefault Image:Biological_classification_L_Pengo_el.svgdesc none</imagemap>
Το συστηματική ταξινόμηση είναι η θεωρία και η πρακτική που χρησιμοποιούν οι βιολόγοι για την κατάταξη των έμβιων όντων. Η χρησιμότητά της έγγειται στην ανάγκη διαχωρσμού των ζωντανών οργανισμών που συναντάμε σε τεράστια ποικιλία στο φυσικό κόσμο: από πελώριες φάλαινες εώς και μικροσκοπικά βακτήρια. Η εφαρμογή αυτή της ταξινόμησης προσφέρει μια ονοματολογία η οποία χρησιμοποιείται διεθνώς. Αποτελεί μέρος της ευρύτερης επιστήμης της Συστηματικής.
Πίνακας περιεχομένων |
Ιστορία
Αρχικά στάδια
Πρώτος ο Αριστοτέλης συγκέντρωσε όλες τις σχετικές γνώσεις της εποχής του και πλούτισε αυτές με τις παρατηρήσεις του συγκεντρώνοντας όλες κατά επιστημονικά σύνολα.
Λινναία ταξινόμηση
- Βλέπε κύριο λήμμα Ταξινομία του Λινναίου.
Μετά 2.000 χρόνια ο Σουηδός βοτανολόγος Κάρολος Λινναίος (1707-1778) ταξινόμησε κατά σύστημα και τα τρία συστήματα της φύσης, δηλαδή Φυτά (Regnum vegetabile), Ζώα (Regnum animale) και Ορυκτά (Regnum lapideum) εισάγοντας την διπλή ονομασία. Τα κριτήρια της κατάταξης των οργανισμών είναι μορφολογικά. Οι απαρτιζόμενες κύριες ομάδες υποδιαιρούνται σε άλλες μικρότερες και ακόμη μικρότερες κ.ο.κ. Οι βασικές βαθμίδες της ταξινομικής ιεραρχίας είναι οι εξής: το Βασίλειο, η Συνομοταξία, η Ομοταξία, η Τάξη, η Οικογένεια, το Γένος. και το Είδος. Ως βάση της ιεράρχησης λαμβάνεται το είδος, τα όμοια μεταξύ τους είδη συναποτελούν γένος, όμοια γένη τις οικογένειες και αυτές τις τάξεις, ομοταξίες, κ.λπ.
Φυλογενετική ταξινόμηση
Σήμερα τα νεότερα συστήματα ταξινόμησης δεν είναι τεχνικά ή φυσικά όπως του Λινναίου διότι δεν λαμβάνεται ως βάση η εξωτερική ομοιότητα ή η ομοιότητα της εσωτερικής κατασκευής αλλά φυλογενετικά. Η συστηματική αυτή ταξινόμηση λέγεται φυλογενετική ταξινόμηση διότι αποβλέπει στην ανεύρεση συγγένειας και κοινής καταγωγής των ειδών.
Ονοματολογία
Οι επιστημονικές ονομασίες στη Ζωολογία και τη Βοτανική είναι κατ' εξοχήν ελληνικές και λατινικές. Οι ελληνικές ή ελληνογενείς λέξεις εμφανίζονται στη λατινοποιημένη τους μορφή, δηλαδή αποδιδόμενες με λατινικούς χαρακτήρες και σύμφωνα με την ερασμιακή αντιστοίχηση των φθόγγων. Εκ των δύο ονομάτων της επιστημονικής ονομασίας το πρώτο προσδιορίζει το Γένος και είναι ουσιαστικό. Βρίσκεται πάντα σε πτώση ονομαστική της ελληνικής ή λατινικής γλώσσας. Το δεύτερο όνομα αναφέρεται στο Είδος, είναι επιθετικός προσδιορισμός και μπορεί να βρίσκεται και σε πτώση γενική, πάντα της λατινικής.
- Παραδείγματα:
- Amphibolurus gilbertii - Αμφιβόλουρος (ελλ. - ονομαστική) του Γκίλμπερτ (λατ. - γενική)
- Tropidophis melanurus - Τροπιδόφις (ελλ. - ονομαστική) ο μελάνουρος (ελλ. - ονομαστική)
- Hexaprotodon liberiensis - Εξαπροτόδων (ελλ. - ονομαστική) ο λιβεριανός (λατ. - ονομαστική)
Ταξινομικές βαθμίδες | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Μεγατάξη | ||||||||
| Υπερβασίλειο/Επικράτεια | Υπερσυνομοταξία | Υπερομοταξία | Υπερτάξη | Υπεροικογένεια | Υπερείδος | |||
| Βασίλειο | Συνομοταξία | Ομοταξία | Λεγεώνα | Τάξη | Οικογένεια | Φύλο | Γένος | Είδος |
| Υποβασίλειο | Υποσυνομοταξία | Υφομοταξία | Κοόρτις | Υποτάξη | Υποοικογένεια | Υποφύλο | Υπογένος | Υποείδος |
| Ανθυποβασίλειο | Ανθυποσυνομοταξία | Ανθυφομοταξία | Ανθυποτάξη | Συμμαχία | Ανθυποείδος | |||
| Μικροσυνομοταξία | Μικρομοταξία | Μικροτάξη | ||||||
an:Clasificación scientificaang:Cræftlicu endebyrdungar:تصنيف علميbat-smg:Muokslėnė klasėfėkacėjėbe:Біялагічная сістэматыкаbg:Класификация на организмитеbn:জীববৈজ্ঞানিক শ্রেণীবিন্যাসbs:Naučna klasifikacijaca:Classificació científicacs:Biologická klasifikacecy:Dosbarthiad gwyddonolda:Videnskabeligt artsnavnde:Taxonomie#Taxonomie in der Biologieen:Biological classificationeo:Biologia klasadoes:Clasificación científicaeu:Sailkapen zientifikofa:طبقهبندی علمی جاندارانfi:Tieteellinen luokittelufr:Classification scientifique des espècesga:Aicmiú eolaíochgl:Clasificación científicagot:he:מיון עולם הטבעhi:जीवों का वर्गीकरणhu:Rendszertan (biológia)id:Klasifikasi ilmiahio:Ciencala klasifikuro di speciis:Vísindaleg flokkunit:Classificazione scientificaja:生物の分類ka:ბიოლოგიური კლასიფიკაციაkn:ಜೈವಿಕ ವಿಂಗಡಣೆko:생물 분류lmo:Clasificasiù scentìficalt:Mokslinė klasifikacijalv:Organismu klasifikācijamhr:Биологий классификацийmr:जैविक वर्गीकरणms:Pengelasan biologino:Biologisk klassifikasjonnov:Siential klasifikationeoc:Classificacion scientificapl:Klasyfikacja biologicznapt:Classificação científicaqu:Mitan kamay katiguriyaro:Clasificare ştiinţificăru:Биологическая систематикаsah:Биология классификациятаsc:Classificatzione sientìficascn:Classificazzioni scintìficash:Taksonomske kategorijesi:Scientific classification