Definição e significado de Dorp

Zie Dorp (doorverwijspagina) voor andere betekenissen van Dorp.

Een dorp is een kleine nederzetting. Dorpen worden aangetroffen in landelijk gebied en waren tot de industriële revolutie en de daarmee gepaard gaande verstedelijking de meest voorkomende woonvorm. In bestuurlijke kringen worden dorpen in al hun verscheidenheid vaak aangeduid als 'kleine kernen'.

  Odeigne, het dorp in de winter.

  Dorp nader bepaald

Een dorp is een vaste verblijf- of woonplaats van een groep mensen. Een dorp is, anders gezegd, een groep huizen. In de ontwikkeling van het menselijke bestaan is het dorp de opvolging van het nomadische of rondzwervende bestaan. Een dorp onderscheidde zich van een nomadische levensvorm met tenten door de vaste huizen, gebouwd van hout, steen en/of andere vaste (zware) materialen.

Het begrip dorp wordt niet in absolute zin gedefinieerd door bijvoorbeeld het aantal woningen of inwoners. Als relatieve definities zouden kunnen gelden:

• een dorp is groter dan een gehucht of buurtschap, maar kleiner dan een vlek en nog kleiner dan een stad.
• Het al of niet voorkomen van een kerk helpt ook een onderscheid te maken: een dorp bezit een eigen kerk met een kerkgebouw, behorend tot een parochie (Rooms-Katholiek) of kerkelijke gemeente (Protestants) waar tevens een of meer nabijgelegen gehuchten onder vallen; men spreekt dan van een kerkdorp.
• Naar functie onderscheidt een dorp zich van een stad door zijn afhankelijkheid van agrarische activiteiten: het merendeel van de inwoners van een dorp vindt zijn bestaan direct in de landbouw en/of de veeteelt. In een stad komen de niet-agrarische activiteiten tot ontwikkeling: bedrijvigheid, industrie, diensten, onderwijs, zorg etc.
• Bestuurlijk/wettelijk: een stad onderscheidt zich tevens door stadsrechten, zoals het mogen houden van een markt, eigen rechtspraak en het heffen van belastingen.
• Een tegenwoordig onderscheid tussen een stad en een dorp is het voorzieningenniveau: een stad heeft (meer) voorzieningen, bijv. een ziekenhuis of een schouwburg.
• In stedenbouwkundige kenmerken onderscheidt een dorp zich van een stad door zijn organische en kleinschalige groei en opbouw, een stad is planmatig en grootschalig. Verder heeft een dorp een open grens en een sterke verweving met het landelijke gebied eromheen. De stad heeft een scherpere begrenzing (vroeger met verdedigingswerken, omwalling, stadsmuur). Tenslotte wordt een dorp gekenmerkt door lage bebouwing in een lage dichtheid; een stad neigt door grondschaarste naar gestapelde of hoogbouw en een hogere dichtheid.
• Vanuit sociale samenhang kan gesteld worden dat een dorp een hechte gemeenschap heeft (men kent elkaar, meer sociale druk en controle) en een stedelijke samenleving vrijer en anoniemer is ("opgaan in de massa").

  Karakteristieken van dorpen naar land

• Dorp (België), zie ook bijvoorbeeld dries
• Dorp (Nederland)

  Buitenlandse gebiedsindelingen met dorps karakter

• In Duitsland is een Ortsteil vaak een (voormalig) dorp en onderdeel van een stad of gemeente
• In Japan is een 'dorp' (村, mura of son) een lokale bestuurlijke eenheid
• In Italië is de gebiedsindeling frazione vaak een dorp
• In Polen is de gebiedsindeling sołectwo vaak een dorp
• In Portugal is de gebiedsindeling freguesia vaak een dorp

  Plaatsnamen met 'dorp'

• Dorp (toponiem)

  Trivia

• 1978 was het Jaar van het Dorp in een grootschalige overheidscampagne in Vlaanderen.
• Het Dorp is een bekende woongemeenschap voor mensen met een ernstige handicap. De stichting ervan werd mogelijk door de eerste 24-urige Nederlandse nationale televisiemarathon Open het Dorp, die op 26 en 27 november 1962 live gepresenteerd werd door Mies Bouwman.
• De roman Dorp aan de rivier uit 1934 van Anton Coolen is naar een scenario van Hugo Claus verfilmd door Fons Rademakers als zijn regisseursdebuut in 1958. Het gaat in feite over het dorp Lith aan de Maas.
• Het Verscholen Dorp was vanaf mei 1943 een verzameling van negen hutten in de bossen bij Vierhouten, waar meer dan 80 onderduikers zich voor de Duitsers verborgen hielden tot ze in oktober 1944 werden ontdekt. Bron: A. Visser, Het verscholen dorp en J. Thijssen, idem.
• Bekende fictieve dorpen zijn Juinen van Kees van Kooten en Wim de Bie, Lenten uit de Kameleonserie van Hotze de Roos en Ons dorp uit het spel Monopoly.
• Het dorp is een lied, gezongen door Wim Sonneveld. De melodie is van het Franse La montagne van Jean Ferrat. De tekst is van Friso Wiegersma. Het lied zou gaan over Deurne.
• De aanduiding 'dorp' treft men ook aan bij uiteenlopende recreatie-, ontmoetings- of tijdelijke huisvestingsplaatsen, bijvoorbeeld: vakantiedorp, kinderdorp, dorpshuis, dorpscafé, en het met iedere olympiade onverbrekelijk verbonden Olympisch Dorp.

Zie de categorie Villages van Wikimedia Commons voor meer mediabestanden.