Madde
Vikipedi, özgür ansiklopedi
- Başlığın diğer anlamları için, Madde (anlam ayrım) sayfasına bakınız.
Madde, boşlukta yer kaplayan (hacim), kütlesi olan tanecikli yapılara denir. 5 duyu organımızla algılıyabildiğimi (hissedebildiğimiz) canlı ve cansız varlıklara denir.
Kendi çapında:
- Fiziksel olay: Bir madde üzerinde meydana geldiği vakit, o maddenin hüviyetini, yapısını değiştirmeyen olaydır. Mesela kağıdın yırtılması, fiziki bir olaydır. Çünkü kağıdın şekli değişmiş fakat özü yine kâğıttır.
- Kimyasal olay: Bir madde üzerinde meydana geldiği vakit, o maddenin hüviyet ve yapısını değiştiren olaydır. Mesela kağıdın yanması gibi.
Atomların çekirdeklerinde değişmeler, parçalanmalar olduğu, radyoaktif denilen elementlerden anlaşılmaktadır. Atomların ortasında bulunan çekirdeklerin bu parçalanmasında, bir elementin başka bir elemente dönüştüğü anlaşılmıştır. Ayrıca, Albert Einstein'in izafiyet kuramına göre madde ve enerji birbirine eşdeğerdir. Bu sebeple madde enerjiye, enerji de maddeye dönüştürülebilir. Mesela bir uranyum çekirdeğinin veya başka bir ağır atom çekirdeğinin ikiye ayrılmasıyla meydana gelen çekirdek bölünmesinde madde enerjiye dönüşür. Bileşik cisimlerde olduğu gibi, elementler de hep değişmekte, bir halden başka hale dönmektedir.
Konu başlıkları |
Maddenin ortak özellikleri
Madde türleri
- Baryonik Madde
- Ters Madde
- Karanlık Madde
Maddenin hâlleri
- Ana madde: Maddenin halleri
Maddenin hâli bir maddenin faz durmunu tanımlar. Şu anda 16 tane madde hâli tanımlanır. Maddenin üç klasik hâli:
Maddenin ayırt edici özellikleri
| Özkütle | |||
| Özhacim | |||
| Çözünürlük | |||
| Özısı | |||
| Genleşme Katsayısı | |||
| Kaynama noktası | |||
| Erime noktası | |||
| Yoğunlaşma noktası | |||
| Erime ısısı | |||
| Kaynama noktası |