definição e significado de Międzynarodowy_alfabet_fonetyczny | sensagent.com


   Publicitade E▼


 » 
alemão búlgaro chinês croata dinamarquês eslovaco esloveno espanhol estoniano farsi finlandês francês grego hebraico hindi holandês húngaro indonésio inglês islandês italiano japonês korean letão língua árabe lituano malgaxe norueguês polonês português romeno russo sérvio sueco tailandês tcheco turco vietnamês
alemão búlgaro chinês croata dinamarquês eslovaco esloveno espanhol estoniano farsi finlandês francês grego hebraico hindi holandês húngaro indonésio inglês islandês italiano japonês korean letão língua árabe lituano malgaxe norueguês polonês português romeno russo sérvio sueco tailandês tcheco turco vietnamês

Definição e significado de Międzynarodowy_alfabet_fonetyczny

Definição

definição - Wikipedia

   Publicidade ▼

Dicionario analógico

międzynarodowy alfabet fonetyczny (n. pr.)


Wikipedia

Międzynarodowy alfabet fonetyczny

Z Wikipedia

Skocz do: nawigacji, szukaj
Ten artykuł dotyczy systemu transkrypcji fonetycznej. Zobacz też: artykuł dotyczący systemu telekomunikacji w armii NATO, noszącego nazwę Międzynarodowy alfabet fonetyczny NATO. Ponadto, na tę stronę wskazuje przekierowanie ze strony „IPA”. Zobacz też: inne znaczenia tego skrótu.

Międzynarodowy alfabet fonetyczny, MAF (ang. International Phonetic Alphabet, IPA, fr. Alphabet phonétique international, API) – alfabet fonetyczny, system transkrypcji fonetycznej przyjęty przez Międzynarodowe Towarzystwo Fonetyczne jako ujednolicony sposób przedstawiania głosek wszystkich języków. Składają się na niego zarówno symbole alfabetyczne jak i symbole niealfabetyczne oraz ok. 30 znaków diakrytycznych.

Tabela MAF (w wersji angielskiej)

Jest on szeroko stosowanym środkiem standaryzacji zapisu fonetycznego dla wszystkich języków świata. Większość znaków IPA została zaczerpnięta wprost z alfabetu łacińskiego lub stworzona na jego podstawie, część pochodzi z alfabetu greckiego, a część została stworzona specjalnie na jego potrzeby.

Międzynarodowy alfabet fonetyczny to wynik wieloletniej pracy fonetyków zrzeszonych w International Phonetic Association (Międzynarodowym Towarzystwie Fonetycznym), założonym w Paryżu w 1886 roku. Zarówno Towarzystwo, jak i stworzony przez nie alfabet, znane są pod nazwą IPA. W ciągu swego istnienia alfabet IPA był kilkakrotnie zmieniany. Znaczne modyfikacje wprowadzono w 1989 roku, po konferencji w Kilonii. Następne zmiany przyniósł rok 1993. Najnowsza wersja alfabetu została opublikowana w roku 2005.

Międzynarodowe Towarzystwo Fonetyczne zaleca, by transkrypcję fonetyczną umieszczać w nawiasach kwadratowych: „[ ]”. Z kolei transkrypcja fonemiczna powinna być umieszczana między znakami ukośnika: „/ /”.

Spis treści

Samogłoski

Poniżej przedstawiono samogłoski kardynalne wpisane w tzw. czworokąt samogłosek. Pokazuje on względną wysokość i przedniość samogłosek, nie jest jednak w stanie pokazać ich okrągłości. Dlatego na poniższym rysunku przyjęto konwencję, że gdy symbole występują w parach, symbol z prawej strony oznacza samogłoskę zaokrągloną, natomiast symbol z lewej strony, samogłoskę niezaokrągloną. Samogłoski występujące pojedynczo, z wyjątkiem [ʊ], są niezaokrąglone.

PrzednieCentralneTylne
Przymknięte
i • y
ɨ • ʉ
ɯ • u
ɪ • ʏ
• ʊ
e • ø
ɘ • ɵ
ɤ • o
ɛ • œ
ɜ • ɞ
ʌ • ɔ
a • ɶ
ɑ • ɒ
Prawie przymknięte
Półprzymknięte
Średnie
Półotwarte
Prawie otwarte
Otwarte

Spółgłoski (płucne)

Pojedyncza artykulacja

Podział w kolumnach wg miejsca artykulacji; w rzędach wg sposobu artykulacji. Spółgłoski umieszczone po lewej stronie komórek tabeli są bezdźwięczne, po prawej – dźwięczne.

Dwu‐
wargowe
War‐
gowo‐
zębowe
Między‐
zębowe
Dzią‐
sło­we
Zadzią‐
słowe
Re­tro‐
fle­ksyjne
Pod­nie‐
bienne
Miękko‐
podnie‐
bienne
Języcz‐
kowe
Gar‐
dłowe
Nagło‐
śnio­we
Krta‐
niowe
Nosowemɱnɳɲŋɴ 
Zwartep bp̪ b̪t dʈ ɖc ɟk ɡq ɢ ʡʔ 
Szczelinoweɸ βf vθ ðs zʃ ʒʂ ʐç ʝx ɣχʁħʕʜʢh ɦ
Aproksymantyβ̞ʋɹɻjɰ   
Drżąceʙr*ʀя* 
Uderzenioweⱱ̟ɾɽ   ʡ̯ 
Boczne szczelinoweɬ ɮ*   *   *     
Boczne aproksymanty   lɭʎʟ 
Boczne uderzeniowe ɺ*ʎ̯ʟ̆  

Uwagi:

  • Gwiazdki (*) oznaczają dźwięki nieposiadające (jeszcze) swojego oficjalnego symbolu IPA.
  • Znak sztyletu (†) oznacza znak IPA, który jeszcze nie został umieszczony w zestawie Unicode. Od maja 2005 r. w sytuacji takiej znajduje się znak spółgłoski uderzeniowej wargowo-zębowej (). Została już zgłoszona propozycja dodania tego symbolu do Unikodu[1]. Zastępczo używa się iżycy ѵ.
  • Obszary zaznaczone kolorem szarym oznaczają dźwięki uważane za niemożliwe do wyartykułowania.

Koartykulacja

ʍPółotwarta wargowo-miękkopodniebienna bezdźwięczna
wPółotwarta wargowo-miękkopodniebienna
ɥPółotwarta wargowo-podniebienna
ɕSzczelinowa dziąsłowo-podniebienna bezdźwięczna
ʑSzczelinowa dziąsłowo-podniebienna dźwięczna
ɧSzczelinowa zadziąsłowo-miękkopodniebienna bezdźwięczna
ɫPółotwarta boczna zębowa welaryzowana

Spółgłoski (niepłucne)

MlaskiIniektywneEjektywne
ʘDwuwargowyɓDwuwargowaʼNa przykład:
ǀLaminalny dziąsłowy („zębowy”)ɗDziąsłowaDwuwargowa
ǃApikalny (za)dziąsłowy („retrofleksyjny”)ʄPodniebiennaDziąsłowa
ǂLaminalny zadziąsłowy („podniebienny”)ɠMiękkopodniebiennaMiękkopodniebienna
ǁBoczny dziąsłowy („lateralny”)ʛJęzyczkowaSzczelinowa dziąsłowa

Afrykaty i podwójna artykulacja

Spółgłoski zwarto-szczelinowe (afrykaty) oraz spółgłoski z podwójną artykulacją są w IPA reprezentowane przez dwa znaki połączone łuczkiem. Alternatywnie, dla niektórych afrykat można użyć jedego znaku – ligatury.

ŁączenieLigaturaOpis
ts͡ʦafrykata dziąsłowa bezdźwięczna
dz͡ʣafrykata dziąsłowa dźwięczna
tʃ͡ʧafrykata zadziąsłowa bezdźwięczna
dʒ͡ʤafrykata zadziąsłowa dźwięczna
tɕ͡ʨafrykata dziąsłowo-podniebienna bezdźwięczna
dʑ͡ʥafrykata dziąsłowo-podniebienna dźwięczna
tɬ͡ –afrykata boczna dziąsłowa bezdźwięczna
kp͡ –zwarta wargowo-miękkopodniebienna bezdźwięczna
ɡb͡ –zwarta wargowo-miękkopodniebienna dźwięczna
ŋm͡ –nosowa wargowo-miękkopodniebienna

Jednostki suprasegmentalne

ˈAkcent główny
ˌAkcent poboczny
ːDługość (samogłoska długa lub geminata)
ˑPółdługość
˘Dodatkowa krótkość
.Podział sylabowy
Połączenie międzywyrazowe

Intonacja

|Pauza krótsza
Pauza dłuższa
Intonacja wznosząca
Intonacja opadająca

Tony

Do oznaczania tonów w IPA można używać znaków diakrytycznych albo specjalnych liter tonalnych.

albo ˥Bardzo wysoki
é albo ˦Wysoki
ē albo ˧Średni
è albo ˨Niski
ȅ albo ˩Bardzo niski
ěWznoszący
êOpadający
ePrzesunięcie zstępujące
ePrzesunięcie wstępujące

Znaki diakrytyczne

Diakrytyki to małe znaczki umieszczone obok symboli IPA aby pokazać dokładną wymowę[2] "Pod-diakrytyki" (znaczki normalnie umieszczane poniżej symbolu IPA) mogą być umieszczane nad znakiem mającym descender (potocznie nazywany ogonem), e.g. ŋ̊[2].

"Bezkropkowe" i, <ı>, jest używane, kiedy kropka interferowałaby z diakrytykami. Inne symbole IPA mogą występować jako diakrytyki, aby przedstawić fonetyczne szczegóły: (fricative release), (dyszaco dźwięczny), ˀa (preglottalizacja), (epentetyczna szwa), oʊ (dyftongizacja). Bardziej zaawansowane diaktrytki pojawiły się w Rozszerzonym IPA dla dokładniejszego zapisania wymowy.

Diakrytyki sylabiczności
ɹ̩ n̩Zgłoskotwórczee̯ ʊ̯Niezgłoskotwórcze
Consonant-release diacritics
tʰ dʰPrzydechaBez plozji
dⁿPlozja nosowaPlozja boczna
Diakrytyki dźwięczności
n̥ d̥Bezdźwięcznes̬ t̬Dźwięczne
b̤ a̤Dysząco dźwięcznebb̰ a̰Skrzypiąco dźwięczne
Diakrytyki artykulacji
t̪ d̪Zębowet̼ d̼Językowo-wargowe
t̺ d̺Apikalnet̻ d̻Laminalne
u̟ t̟Advancedi̠ t̠Retracted
ë äCentralizacjae̽ ɯ̽zbliżenie do szwy
e̝ ɹ̝ ˔Podwyższenie (ɹ̝ = Spółgłoska szczelinowa dziąsłowa dźwięczna nieszumiąca)
e̞ β̞ ˕Obniżenie (β̞ = spółgłoska półotwarta dwuwargowa)
Diakrytyki koartykulacji
ɔ̹ x̹Mniej zaokrągloneɔ̜ x̜ʷBardziej zaokrąglone
tʷ dʷLabializowanetʲ dʲPalatalizowane
tˠ dˠWelaryzowanetˁ dˁFaryngalizowane
ɫ Welaryzowane lub faryngalizowane
e̘ o̘Uniesiony korzeń językae̙ o̙Obniżony korzeń języka
ẽ z̃Nosoweɚ ɝRotacyzacja
Uwagi
a Aspiracja spółgłosek dźwięcznych również jest dźwięczna. Wielu lingwistów woli jeden z diakrytyków przeznaczonych do dyszącej dźwięczności.
b Niektórzy lingwiści stosują ten symbol dyszącej dźwięcznosci tylko do sonorantów i transkrybują obstruenty jako .

Stan głośni może być dokładnie oddany za pomocą diakrytyków. Seria spółgłosek przedniojęzykowych zwartych od otwartej do zamkniętej głośni to (zobacz dźwięczność):

[t]bezdźwięczna[]dysząco dźwięczna
[]luźno dźwięczna[d]"zwykła" dźwięczna
[]sztywno dźwięczna[]skrzypiąco dźwięczna
[ʔt͡]glottalizacja

Przypisy

  1. http://std.dkuug.dk/jtc1/sc2/wg2/docs/N2945.pdf ISO/IEC JTC 1/SC 2/WG 2 Proposal summary form to accompany submissions for additions to the repertoire of ISO/IEC 10646; JTC1/SC2/WG2 N2945
  2. 2,0 2,1 International Phonetic Association, Handbook, p. 14-15.

Zobacz też

  • Lista symboli IPA dialektów angielskich
  • Lista znaków IPA w języku niemieckim

Linki zewnętrzne

   Publicidade ▼

 

todas as traduções do Międzynarodowy_alfabet_fonetyczny


Conteùdo de sensagent

  • definição
  • sinónimos
  • antónimos
  • enciclopédia

 

3721 visitantes em linha

calculado em 0,032s