Definição e significado de Pascal_(język_programowania)

Z Wikipedia

Pascal – dawniej jeden z najpopularniejszych języków programowania, uniwersalny, wysokiego poziomu, ogólnego zastosowania, oparty na języku Algol. Został opracowany przez Niklausa Wirtha w 1970 roku. Nazwa języka pochodzi od nazwiska francuskiego fizyka, matematyka i filozofa Blaise Pascala.^{[potrzebne źródło]}

Pierwszy opis języka Wirth zawarł w The programming language Pascal, Acta Informatica 1/1971, a kolejny, poprawiony w The programming language Pascal (Revised Report), Bericht der Fachrgruppe Computer – Wissenschaften 5/1972. Pierwszym podręcznikiem języka Pascal była pozycja Jensen, Wirth, Pascal, User Manual and Report 1974.

Pierwotnie służył celom edukacyjnym do nauki programowania strukturalnego^{[potrzebne źródło]}. Popularność Pascala w Polsce była większa niż w innych krajach ze względu na dostępność kompilatorów w pirackich wersjach (zanim pojawiło się prawo ochrony własności intelektualnej), prostotę języka oraz jego popularyzację przez wyższe uczelnie. Szczyt popularności tego języka przypadł na lata 80. i początek 90 XX wieku. Wraz ze zniesieniem ograniczeń COCOM, upowszechnieniem się sieci oraz systemu Unix (następnie Linuksa) stopniowo został wyparty przez C i C++.

Jedną z popularniejszych implementacji kompilatorów tego języka był produkt firmy Borland International – Turbo Pascal. W chwili obecnej dość mocno rozpowszechnionym obiektowym dialektem języka Pascal jest Object Pascal, który stanowi podstawę dla takich języków jak Delphi, Delphi.NET, Oxygene

Istnieją wolne kompilatory Pascala, na przykład Free Pascal, a także wolne środowisko IDE jak Lazarus.

Pascal jako narzędzie programisty

Dla niektórych programistów niektóre cechy Pascala wykluczają jego zastosowanie w poważnych projektach i są powodem krytyki tego języka. Według nich powinien zostać jedynie narzędziem do nauki programowania. Jednak w latach 80. i 90. w języku tym powstawało tysiące aplikacji (również komercyjnych).

Zalety Pascala – czytelność kodu, rygorystyczna kontrola typów danych, wraz z pojawieniem się C stały się dla programistów wadami. Wypromowanym przez C standardem stała się zwięzłość kodu:

beginend;

{}

Inc (a,5);

Inc (a);Dec (a);

c := 5; b := 5; a := 5;

a += 5;

a++;a--;

a = b = c = 5;

for i:=1 to 10 do begin              end;              

for (i=1; i<=10; ++i){}

while W = 5 dobeginend;

while (W == 5){}

while true dobeginend;

repeat

until false;

while (true){}

for (;;) {

}

Pascal bardzo rygorystycznie podchodzi do kontroli typów, tj. sprawdza czy do zmiennej typu A nie próbuje się przypisać wartości typu B. Jest zatem językiem silnie typowanym.

Popularność Pascala wzrosła z pojawieniem się Delphi – środowiska programistycznego, opartego na obiektowym Pascalu, pozwalającego na błyskawiczne tworzenie atrakcyjnych wizualnie aplikacji pod Windows. Wraz z pojawieniem się biblioteki windows dla C++ oraz narzędzi do automatycznego tworzenia GUI, Pascal znów stracił na znaczeniu.

Przykładowy program

Najprostszy formalnie poprawny program (wypisujący tekst):<source lang=pascal>begin

  writeln('Hello World');

end.</source>Obliczanie n–tego wyrazu ciągu Fibonacciego:<source lang=pascal>program fibonacci;

var

   i, liczba : word;   a, b, c : longint;

begin

   writeln('Podaj, ktora liczbe z ciagu Fibonacciego chcesz zobaczyc: ');   readln(liczba);   a:=1;   b:=1;   if liczba<=2 then writeln('Wynik: ', a)   else begin       for i:=3 to liczba do begin           c := a+b;           a := b;           b := c;       end;       writeln('Wynik: ', c);   end;

end.</source>Funkcja obliczająca liczbę w ciągu Fibonacciego metodą rekurencyjną.<source lang=pascal>function fibonacci(nr:integer):integer;begin

 if (nr = 1) or (nr = 2) then fibonacci :=1 else fibonacci := fibonacci(nr-1) + fibonacci(nr-2);

end;</source>Oto przykład innego programu napisanego w Pascalu. Wylicza on miejsca zerowe funkcji kwadratowej.<source lang=pascal>program funkcja;var delta , x1 , x2 : real;var a, b, c : real;begin

   writeln('Podaj wspolczynniki a, b, c trojmianu kwadratowego: ');   readln(a, b, c);

   if a = 0 then writeln('TO NIE JEST FUNKCJA KWADRATOWA')   else begin       delta := (b * b) - (4 * a * c);       writeln ('Delta = ', delta);

       if delta < 0 then           writeln('BRAK MIEJSC ZEROWYCH FUNKCJI ! (w zbiorze liczb rzeczywistych)')       else if delta > 0 then begin           x1 := ((- b) - sqrt(delta)) / (2 * a);           x2 := ((- b) + sqrt(delta)) / (2 * a);           writeln('X1 = ' , x1);           writeln('X2 = ' , x2);       end else begin           x1 := (- b) / (2 * a);           writeln('X1 = ' , x1);       end;   end;

end.</source>Program oblicza silnię dowolnej liczby naturalnej n (w praktyce dowolność ta ograniczona jest zakresem danych typu integer).<source lang=pascal>program silnia_liczby;var n:integer;

function silnia(n:integer) : integer;begin

   if n=0 then silnia:=1   else silnia := n*silnia(n-1);

end;

begin

   writeln('Program oblicza silnie z dowolnej liczby');   write('Podaj liczbe: ');   readln(n);   writeln(n,'! = ',silnia(n));

end.</source>Program sortujący tablicę liczb metodą bąbelkową.<source lang=pascal>program sortowanie;const zakres = 99;var

   Liczby:array [1..zakres] of integer;   i,j,k,n:integer;

procedure czytaj;begin

   writeln('Program sortuje dane metoda babelkowa');   write('Podaj ilosc liczb: '); read(n);   for i:=1 to n do begin       write('Liczba ',i,' = '); read (Liczby[i]);   end;

end;

procedure pisz;begin

   writeln('Oto posegregowane elementy:');   for i:=1 to n do write(liczby[i],' ');   readln;

end;

begin

   czytaj;   for i:=2 to n do begin   for j:=n downto i do begin       if Liczby[j-1] > Liczby[j] then begin           k:=liczby[j-1];           Liczby[j-1]:=Liczby[j];           Liczby[j]:=k;           end;       end;   end;   pisz;   readln;

end.</source>

Program symulujący kostkę do gry:<source lang=pascal>program kostka;uses crt;varkost : integer;znak : string;

 begin randomize; repeat       clrscr;       write ('Ilo scienna kostka chcesz grac ?:');       readln(kost);       if (kost<4) then          begin          writeln ('Kostka musi miec min 4 sciany');          readln;          end; until (kost >=4); clrscr; repeat write ('Wylosowano : '); write (random(kost)+1); writeln (' aby zakonczyc wcisnij "q"'); readln(znak);

 until (znak='q') or (znak ='Q') end.

</source>

Bibliografia

Zobacz też

• Turbo Pascal
• Pascal 360
• Free Pascal

Linki zewnętrzne

• Kurs programowania w języku Pascal dla początkujących – kurs programowania w Pascalu
• książka "Turbo Pascal. Programowanie" wydana przez księgarnię Helion, dostępna w internecie
• www.centrumpascal.republika.pl – strona poświęcona Turbo Pascalowi