Spółgłoska drżąca dwuwargowa
Z Wikipedia
| numer IPA | 121 |
| tekst IPA | ʙ |
| obrazek IPA | |
| jednostka znakowa | ʙ |
| X-SAMPA | B\ |
| Kirshenbaum | b<trl> |
| Przykład dźwięku | |
Spółgłoska drżąca dwuwargowa – rodzaj dźwięku spółgłoskowego występujący w językach naturalnych. W międzynarodowej transkrypcji fonetycznej IPA oznaczanej symbolem: [ʙ].
Spis treści |
Artykulacja
Opis
W czasie artykulacji podstawowego wariantu [ʙ]:
- modulowany jest prąd powietrza wydychanego z płuc, czyli artykulacja tej spółgłoski wymaga inicjacji płucnej i egresji,
- tylna część podniebienia miękkiego zamyka dostęp do jamy nosowej,
- prąd powietrza w jamie ustnej przepływa ponad całym językiem lub przynajmniej powietrze uchodzi wzdłuż środkowej linii języka,
- dolna warga kontaktuje się z górną wargą w periodyczny sposób, tworząc serię szybkich zwarć i rozwarć. Kilkakrotna blokada przepływu powietrza nadaje głosce charakterystyczny warkot.
- wiązadła głosowe periodycznie drgają, spółgłoska ta jest dźwięczna
Warianty
Spółgłoska ta może mieć wariant jednouderzeniowy [ʙ̆]
Przykłady
Wibrant dwuwargowy jest rzadkością w skali świata. Występuje w następujących językach:
- amuzgo
- baka (w Sudanie)
- kele
- mewun (na Vanuatu)
- ngwe (w Kamerunie)
- pirahã - jako alofon spółgłoski [b]
- titan (Nowa Gwinea)
- uripiv (Vanuatu)
- yi (w Chinach)
W abchaskim i amazońskich językach oro win i wari posiadają spółgłoskę zwartą zębową z jednoczesną wibracją dwuwargową [tʙ̥].
Terminologia
Spółgłoska dwuwargowa drżąca to inaczej wibrant bilabialny.
| Dwu‐ wargowe | War‐ gowo‐ zębowe | Zębowe | Dzią‐ słowe | Zadzią‐ słowe | Retro‐ fleksyjne | Podnie‐ bienne | Miękko‐ podnie‐ bienne | Języcz‐ kowe | Gar‐ dłowe | Nagło‐ śniowe | Krta‐ niowe | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Nosowe | m | ɱ | n̪ | n | ɳ | ɲ | ŋ | ɴ | |||||||||
| Zwarte | p b | p̪ b̪ | t̪ d̪ | t d | ʈ ɖ | c ɟ | k ɡ | q ɢ | ʡ | ʔ | |||||||
| Szczelinowe | ɸ β | f v | θ ð | s z | ʃ ʒ | ʂ ʐ | ç ʝ | x ɣ | χ | ʁ | ħ | ʕ | ʜ | ʢ | h ɦ | ||
| Półotwarte | β̞ | ʋ | ð̞ | ɹ | ɻ | j | ɰ | ||||||||||
| Drżące | ʙ | r | * | ʀ | * | ||||||||||||
| Uderzeniowe | * | ѵ | ɾ | ɽ | * | ||||||||||||
| Boczne szczelinowe | ɬ ɮ | * | * | * | |||||||||||||
| Boczne półotwarte | l | ɭ | ʎ | ʟ | |||||||||||||
| Boczne uderzeniowe | ɺ | * | * | * | |||||||||||||
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Linki zewnętrzne
- Spółgłosk dwuwargowa drżąca w języku kele
- Spółgłoska zębowa zwarta z jednoczesną wibracją dwuwargową w języku oro win