Definição e significado de Urzet_barwierski

Z Wikipedia

Urzet barwierski (Isatis tinctoria) - gatunek rośliny dwuletniej należący do rodziny kapustowatych. Pochodzi z obszarów stepowych południowo-wschodniej części Europy, z Kaukazu, Azji Mniejszej. Występuje w prawie całej Europie, przeważnie jako zdziczały z upraw ^[1]. Status gatunku we florze Polski: kenofit, efemerofit, w stanie dzikim jest w Polsce bardzo rzadki ^[2].

Charakterystyka

Pokrój

Roślina 50-140 cm wysokości, wzniesiona, okazała.

Łodyga

Od spodu miękko owłosiona, ku górze naga i niebieskawo oszroniona

Liście

Dolne liście łodygowe na ogonkach, jajowate. Górne liście siedzące, strzałkowate, obejmujące łodygę.

Kwiaty

Liczne, żółte, zebrane w baldachowatowiechowate kwiatostany. Płatki korony prawie dwa razy dłuższe od działek kielicha. Kielich 4-działkowy, korona 4-płatkowa, 6 pręcików, 1 słupek. Kwitnie od maja do lipca

Owoce

Zwisające, pojedyncze łuszczyny, długie do 2,5 cm, przy dojrzewaniu ciemniejące do czarnego fioletu.

Biotop, wymagania

Przydroża, kamieniołomy, nasypy, winnice, suche murawy. Gleba wapienna, bogata w azot.

Zastosowanie

• Roślina uprawna : uprawiana jako roślina barwierska. Urzet został sprowadzony do Europy już w starożytności ze względu na dużą zawartość barwnika indygo, który pozyskuje się z liści.
• roślina miododajna
• Źródło glukobrassicyny (jedzenie warzyw obfitujących w glukobrassicynę zmniejsza ryzyko nowotworów). Zawiera około 20 razy więcej tego związku niż brokuły.
• jest uprawiany jako roślina ozdobna. Ozdobne są nie tylko kwitnące rośliny, ale również pędy z owocami zwisającymi na cieniutkich szypułkach. Używany bywa do suchych bukietów.

Biotop

Miejsca ruderalne, przydroża. Hemikryptofit.

Ciekawostki

• Wyciąg z urzetu stosowały plemiona celtyckie i germańskie podczas rytualnych obrzędów.
• Nazwa gatunkowa tinctoria w łacinie znaczy barwiący, farbujący.
• W 60 r. n. e. Boadicea (czyli zwycięska) - królowa Icenów żyjących we wschodniej Anglii, poprowadziła swoje wojska do walki z Rzymianami całkowicie rozebrana, pomalowana tylko na niebiesko barwnikiem uzyskanym z urzetu barwierskiego.

Zobacz też

Rdest barwierski

Przypisy