Definição e significado de dandy

  Karikatuur van een Parijse dandy door Paul Gavarni (1804-1866)

Een dandy is een (doorgaans mannelijk) persoon die vanuit zijn levensvisie veel aandacht besteedt aan zijn uiterlijk. Het dandyisme begon als een vorm van verzet tegen de Franse Revoluties, rond 1790. Dandyisme kan de vorm aannemen van snobisme.

Het woord dandy is afkomstig uit India, waar het verwees naar de wandelstokken die de officieren van het Britse Rijk bij zich droegen. Dandyisme wordt vooral geassocieerd met de 19e-eeuwse, Victoriaanse Engelsman, die zich bekwaamde in het elegant overkomen in kleding en gedrag, alsook in het gevat uit de hoek komen. In die (oorspronkelijke) zin is een dandy vaak iemand die, hoewel hij graag van het establishment deel uitmaakt, het tegelijk ironiseert. Oscar Wilde was een beroemd prototype van de vergevorderde dandy, en de legendarische reputatie van George Brummell als koning van de dandy's is onaangetast gebleven.

In andere landen waren ook mannen met een reputatie als dandy, zoals: Charles Baudelaire en prins Hermann von Pückler-Muskau.

'Dandy' als begrip is heden ten dage relatief zeldzaam, en men pleegt het wel eens met 'snob' te verwarren. Nochtans is een criterium voor dandyisme juist het kunnen relativeren van het eigen ik. De geestig-ironische houding die met de accentuatie van het uiterlijk gepaard gaat, is bij snobs gewoonlijk afwezig.

  Dandyisme en politieke stijl

Dandyisme kan ook een politiek stijlfiguur zijn. De Nederlandse politicus Pim Fortuyn was de bekendste politieke dandy van de afgelopen tijd. Als theatraal tegendraads politicus viel Fortuyn op door zijn uiterlijke vertoon (zijn royale woning genaamd Palazzo di Pietro, maatpakken, Daimler, Butler Herman, vriendschappen met vermogende ondernemers als vastgoedmakelaars (Harry Mens) en platenbazen (Herman Heinsbroek, Willem van Kooten), hondjes en formuleerde hij zijn politieke denkbeelden provocatief (getuige het eerste deel van zijn bekende uitspraak 'Ik zeg wat ik denk en ik doe wat ik zeg'). Fortuyn wist met zijn optreden een groot publiek te betoveren en hield bij leven het publieke debat in Nederland een half jaar lang in de ban.

Een andere bekende politieke dandy was de 19e-eeuwse Britse staatsman Benjamin Disraeli.

  Zie ook

• Metroseksueel

  Literatuur

• Hielkema, André, De Dandy of de overschrijding van het alledaagse (Meppel/Amsterdam 1989)