Naprzód
Z Wikipedia
| Naprzód | |
|---|---|
winieta z 1920 | |
| Częstotliwość | dwutygodnik (1892-1894) tygodnik (1895-1900) dziennik (1900-1939) |
| Kraj | Polska |
| Adres | Kraków |
| Rodzaj czasopisma | polityczno-informacyjny |
| Pierwsze wydanie | 1 stycznia 1892 |
| Ostatnie wydanie | 1948 |
| Redaktor naczelny | Ignacy Daszyński |
| Średni nakład | (w 1913) 6 000 egz. |
Naprzód - pismo socjalistyczne PPSD, a następnie PPS wychodzące w okresie 1892 - 1948 oraz 1988 - 1990 w Krakowie.
Decyzja o wydawaniu pisma zapadła 20 grudnia 1881 r. na poufnym spotkaniu galicyjskich socjalistów. Pierwszy numer wyszedł 1 stycznia 1892 r. Galicyjska Partia Socjaldemokratyczna (późniejsza PPSD) na swym pierwszym Zjeździe w dniach 31 stycznia - 2 lutego 1892 r. uznała pismo za swój organ partyjny. Do 1894 r. pismo wychodziło w cyklu dwutygodniowym, zaś od 1895 r. tygodniowym. Pierwszym wydawcą i redaktorem naczelnym był Jan English. W styczniu 1893 r. redakcję pisma objął Ignacy Daszyński, a następnie Tadeusz Reger a od 1895 r. Emil Haecker.
W 1892 r. wychodził początkowo w nakładzie 800 egzemplarzy, dochodząc do 2200 egzemplarzy w 1902 r. i blisko 10.000 egzemplarzy w 1919 r.
W okresie 1900 - 1939 "Naprzód" wychodził jako dziennik. Od 30 kwietnia 1919 r. z podtytułem "Organ PPS". Formalnym redaktorem naczelnym był Ignacy Daszyński. Nakład kształtował się w wysokości od 4 do 10 tys. egzemplarzy. Od 1 października 1934 r. "Naprzód" stał się mutacją "Robotnika". Ostatni numer 224 ukazał się 2 września 1939 r.
W okresie 1939 - 1945 pismo wychodziło jako organ Okręgowego Komitetu Robotniczego PPS-WRN, dwa - trzy razy w tygodniu. Wydawane było początkowo przez Józefa Cyrankiewicza, następnie Adama Rysiewicza oraz Edwarda Hałonia.
Pismo wychodziło również w okresie 1945 - 1948 jako organ "lubelskiej" PPS.
W okresie wrzesień 1988 - kwiecień 1990 "Naprzód" wydawany był przez "odbudowaną" w 1987 r. Polską Partię Socjalistyczną. Od numeru 1 do 10 wydawany był przez Komitet Założycielski Organizacji Terenowej PPS w Nowej Hucie, zaś od numeru 11 Małopolski Komitet Okręgowy PPS (związany z TKK PPS).
Młodzi Socjaliści za zgodą krakowskiego Komitetu Okręgowego PPS planują wznowienie wydawania "Naprzodu" z dniem 6 listopada 2009 r.
Bibliografia
- W "naprzodowym" stylu. Materiały z sympozjum w 110 rocznicę ukazania się krakowskiego "Naprzodu" (pod red. H.Kosętki i A.Toczka), ISBN 83-7271-275-1, Kraków 2004
- Marian Jakubek: Prasa krakowska 1795-1918. Bibliografia, Kraków 2004