Nieświszczuk
Z Wikipedia
Nieświszczuk | |
Nieświszczuk czarnoogonowy | |
Systematyka | |
Domena | eukarioty |
Królestwo | zwierzęta |
Typ | strunowce |
Podtyp | kręgowce |
Nadgromada | żuchwowce |
Gromada | ssaki |
Szczep | łożyskowce |
Rząd | gryzonie |
Rodzina | wiewiórkowate |
Rodzaj | nieświszczuk |
Nazwa systematyczna | |
Cynomys | |
Rafinesque, 1817 | |
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons |
Nieświszczuk, zwany też pieskiem preriowym – rodzaj ssaka z rodziny wiewiórkowatych. Nieświszczuki zostały po raz pierwszy naukowo opisane w 1805 podczas ekspedycji Lewisa i Clarka.
Spis treści |
Rozmieszczenie geograficzne
Występują w Ameryce Północnej i Środkowej. W Stanach Zjednoczonych nieświszczuki głównie występują na zachód od rzeki Missisipi, choć można je spotkać w kilku rejonach na wschodzie. Zostały wytępione w pewnych rejonach Wielkich Równin, gdzie farmerzy uważają je za szkodniki.
Opis
Są to nieduże, o zwartej budowie, kopiące obszerne nory gryzonie z krótką szczęką. Nazywane są "pieskami", ponieważ w chwili zagrożenia lub zainteresowania wydają odgłosy podobne do szczekania. Osiągają długość ciała 30 cm oraz długość ogona 10 cm. Waga ok. 1 kg. Są roślinożerne. Na wolności mieszkają w koloniach, nazywanych "miastami", które stanowią sieć płytkich tuneli i komór w których potrafi mieszkać nawet kilkanaście tysięcy dojrzałych i młodych osobników.
Zagrożenie gatunku i udomawianie
W wielu rejonach rolniczych powodują poważne straty finansowe - przeciętne "miasto" - kolonia skupiająca 25000 nieświszczuków zjada tyle pożywienia, co 100 krów lub 800 owiec, przez co od wielu lat są ofiarą zarówno masowego trucia i zatapiania całych kolonii jak i niekontrolowanego odstrzału zwierząt. Szacuje się, że w porównaniu z rokiem 1800 pod koniec lat 90. XX wieku w USA przetrwało tylko 5% populacji zwierząt. Zbyt duże odstrzały oraz masowe trucie nieświszczuków prowadzą do bliskiego wymarcia tchórza czarnonogiego, który poluje na te zwierzęta.
Z uwagi na ukształtowane podczas życia w koloniach duże umiejętności społeczne oraz czytelną mowę ciała, od początku lat 90. XX wieku coraz częściej są udomawiane - najpierw w USA, a potem również w Europie. Udomawianie tych gryzoni przyczynia się do coraz większego nacisku opinii publicznej na wprowadzenie prawnej ochrony nieświszczuków.W USA stwierdzono też, iż coraz częściej nieświszczuki potrafią się adoptować do życia w wielkich miastach, budując mniejsze kolonie na niezabudowanych obszarach miast.Również w USA farmerzy coraz częściej zachowują "miasta" nieświszczuków, traktując je jako atrakcję turystyczną, pokazywaną odpłatnie przyjezdnym.
W Polsce nieświszczuki można zobaczyć w Nowym Zoo w Poznaniu.
Nieświszczuki w kulturze masowej
- Nieświszczuki są pokazywane w pierwszych scenach filmu Indiana Jones i Królestwo Kryształowej Czaszki
- "Dramatic Prairie Dog" i "Dramatic Chipmunk" to tytuły przeróbek filmu pokazującego zaskoczonego pieska preriowego, umieszczane przez ich autorów na YouTube
Gatunki
- Nieświszczuk Gunnisona (Cynomys gunnisoni)
- Nieświszczuk białoogonowy (Cynomys leucurus)
- Nieświszczuk czarnoogonowy (Cynomys ludovicianus)
- Nieświszczuk meksykański (Cynomys mexicanus)
- Cynomys parvidens
Literatura
- Pat Stroer (1996) Prairie Dog Pets. A Guide to Their Proper Care and Enjoyment. Wydane nakładem autorki ISBN 1-888144-04-1
- Dorothy Hinshaw Patent (2006) Prairie Dogs. New York, Clarion Books ISBN 0-395-52601-9
- Sharon L. Vanderlip. (2002) Prairie Dogs. New York, Barron's ISBN 0-7641-2103-0
Linki zewnętrzne