Starożytność
Z Wikipedia
Starożytność – okres historyczny stosowany przeważnie dla historii Europy i Bliskiego Wschodu. Obejmuje czasy od około 3500 lat p.n.e do roku 476, czyli upadku cesarstwa zachodniorzymskiego (często można spotkać się z innymi datami początku i końca tego okresu historycznego).
Okres następujący po starożytności nazywany jest średniowieczem.
Spis treści |
Periodyzacja starożytności w literaturze
Epoka ta dzieli się na okresy wg powstawania rodzajów i gatunków literackich począwszy od IX w. p.n.e. (kiedy Grecy przejęli prasemickie za pośrednictwem Fenicjan).
Literaturę starożytnej Grecji dzielimy na okresy w następujący sposób:
- VIII wiek p.n.e. - wiek epiki;
- VII-VI wiek p.n.e. - epoka liryki;
- V wiek p.n.e. - doba dramatu;
- IV wiek p.n.e. - okres filozofów;
- III wiek p.n.e. - wiek epigramatu.
Okresy literatury starożytnego Rzymu to:
- III/II wiek p.n.e. - początek poezji;
- I wiek p.n.e. - epoka Wergiliusza i Horacego;
- I wiek n.e. - wiek Owidiusza, Seneki i Tacyta;
- II wiek - doba filozofii Marka Aureliusza;
- III wiek-V wiek - rozwój i ekspansja kultury chrześcijańskiej.
Badając literaturę starożytną, osobno zajmować się należy literaturą starożytnego Wschodu oraz Biblią.
Koniec starożytności
Spotykane daty końca starożytności (najpopularniejsze zostały wytłuszczone):
- 31 p.n.e. - bitwa pod Akcjum
- 293 - reformy cesarza rzymskiego Dioklecjana
- 313 - edykt mediolański, dający w cesarstwie rzymskim równouprawnienie chrześcijanom
- 324 - opanowanie przez Konstantyna całego cesarstwa
- 330 - przeniesienie stolicy cesarstwa rzymskiego do Konstantynopola
- około 370 - pojawienie się Hunów w Europie
- 378 - zwycięstwo Wizygotów nad Rzymianami pod Adrianopolem
- 382 - przymierze Teodozjusza z Gotami
- 392 - Teodozjusz zakazuje kultów pogańskich
- 395 - ostateczny podział cesarstwa na wschodnie i zachodnie
- 410 - Wizygoci zdobywają Rzym
- 476 - wódz germański Odoaker pozbawia władzy Romulusa Augustulusa. Upadek Zachodniego Cesarstwa Rzymskiego
- 481 - objęcie władzy przez Chlodwiga
- 486 - zwycięstwo władcy Franków Chlodwiga nad Syagriuszem
- 496 - chrzest Chlodwiga
- 527 - objęcie władzy w Konstantynopolu przez Justyniana Wielkiego
- 529 - zamknięcie Akademii platońskiej w Atenach na polecenie Justyniana i utworzenie pierwszego klasztoru na Monte Casino przez Benedykta z Nursji
- 565 - śmierć Justyniana
- 568 - wkroczenie Longobardów do Italii
- 590 - początek pontyfikatu Grzegorza Wielkiego
- 602 - "rewolucja" Fokasa w Konstantynopolu
- 610 - 641 - panowanie cesarza Herakliusza w cesarstwie wschodnim (przegrana w bitwie nad rzeką Jarmuk w 636)
- 622 - ucieczka Mahometa z Mekki (Hidżra)
- 687 - zwycięstwo Pepina z Heristalu i połączenie Austrazji i Neustrii
- 732 - powstrzymanie pod Poitiers Arabów przez Karola Młota
- 751 - objęcie tronu frankijskiego przez Pepina Małego
- 768 - objęcie rządów przez Karola Wielkiego
- 800 - koronacja Karola Wielkiego na cesarza,
- 843 - traktat z Verdun - podział państwa Karola Wielkiego
- 962 - koronacja cesarska Ottona I
Wynalazki starożytności
W starożytności cywilizacja poczyniła znaczne postępy. Rozwinęły się:
- rolnictwo
- hodowla
- ceramika
- obróbka żelaza
- filozofia
- technika
- matematyka
- fizyka
- astronomia
- technika wojenna
- jedwab
- porcelana
- kompas
- koło
- pismo
Ukształtowały się podstawy europejskiej kultury. Powstało chrześcijaństwo. W ciągu ponad czterech tysięcy lat powstały i upadły liczne państwa i kultury, m.in.: Sumer, Babilonia, Asyria, Egipt, Persja, Greckie Polis, Rzym.
Kalendarium
Najważniejsze daty z historii starożytnej:
- 3300 p.n.e. - Mezopotamia - powstanie pierwszych miast
- 3000 p.n.e. - Egipt - zjednoczenie Górnego i Dolnego Egiptu
- 3000 p.n.e. - Mezopotamia - wynalezienie kalendarza
- 2650 p.n.e. - Egipt - budowa pierwszych piramid
- 2600 p.n.e. - Indie - początek cywilizacji w dolinie Indusu
- 2000 p.n.e. - Kreta - kultura minojska
- 1900 p.n.e. - Mezopotamia - założenie miasta Babilon
- 1850 p.n.e. - Grecja - pierwszy najazd Achajów
- 1800 p.n.e. - Mezopotamia - początek Asyrii
- 1728 p.n.e. - Mezopotamia - Kodeks Hammurabiego
- 1650 p.n.e. - Egipt - najazd Hyksosów
- 1640 p.n.e. - Anatolia - imperium Hetytów
- 1500 p.n.e. - Chiny - państwo feudalne Shang
- 1300 p.n.e. - Egipt - wynalezienie klepsydry
- 1300 p.n.e. - Anatolia - pierwsza obróbka żelaza
- 1000 p.n.e. - Fenicja - wynalezienie alfabetu
- 900 p.n.e. - Grecja - fundacja Sparty
- 800 p.n.e. - Mezopotamia - wynalezienie akweduktu
- 776 p.n.e. - Grecja - pierwsza Olimpiada
- 753 p.n.e. - Italia - powstanie Rzymu
- 624 p.n.e. - Grecja - prawo Drakona w Atenach
- 600 p.n.e. - Chiny - wynalezienie strzemienia
- 560 p.n.e. - Indie - urodził się Budda
- 509 p.n.e. - Rzym - proklamacja republiki
- 490 p.n.e. - Grecja - bitwa pod Maratonem
- 450 p.n.e. - Rzym - prawo XII Tablic
- 400 p.n.e. - Syrakuzy - wynalezienie katapulty
- 331 p.n.e. - Grecja - Aleksander Macedoński podbija Persję
- 300 p.n.e. - Chiny - wynalezienie młyna wodnego
- 250 p.n.e. - Syrakuzy - wynalezienie pompy hydraulicznej
- 264 p.n.e. - początek wojen punickich
- 218 p.n.e. - Italia - najazd Hannibala
- 100 p.n.e. - Syria - wynalezienie dmuchanego szkła
- 100 p.n.e. - Rzym - wynalezienie cementu
- 100 p.n.e. - Chiny - wynalezienie porcelany
- 44 p.n.e. - Rzym - śmierć Juliusza Cezara
- 27 p.n.e. - Rzym - Oktawian August został imperatorem
- 105 - Chiny - wynalezienie papieru
- 212 - Rzym - obywatelstwo rzymskie dla wszystkich wolnych mieszkańców cesarstwa
- 330 - powstał Konstantynopol - nowa stolica imperium
- 378 - bitwa pod Adrianopolem
- 395 - podział cesarstwa na wschodnie i zachodnie
- 410 - Rzym - najazd Wizygotów
- 476 - upadek zachodniego cesarstwa rzymskiego
Zobacz też
Linki zewnętrzne
| ||||||