کبریت
از Wikipedia، دانشنامهٔ آزاد
کبریت، چوب کوچک و باریکی است که در نوک آن گوگرد یا دیگر مواد شیمیایی باشد. [۱]
فهرست مندرجات |
پیشینه
ایرانیان در گذشته چوب خشکی را که به آب گوگرد آغشته شده و سپس خشک می‌شد را کبریت می‌گفتند این کبریت‌ها با کمترین گرمایی افروخته می‌شد.[۲][۳]
در گذشته از پاره چوب‌های باریک یا چوب شاهدانه، کبریت ساخته می‌شد که یک یا دو سر آن را در گوگرد مذابی فرو کرده‌بودند که در برخورد با جسمی افروخته آتش می‌گرفته‌است.
اولین کبریت شیمیایی در سال ۱۸۲۷ میلادی توسط «جان واکر» اختراع شد. این کبریت‌ها چوب‌های باریکی بودند که سرهای آن‌ها نخست گوگردی شده و سپش در کلرات پتاسیم و رصن و گوگرد اکسیژنه آغشته می‌شد و در آخر در محلول اسید سولفوریک فرو برده می‌شد.
در سال ۱۸۳۰ میلادی شارل سوریای فرانسوی کبریت فسفری را اختراع کرد که با فسفر سفید ساخته می‌شد.
بعدها این کبریت به کبریتی تبدیل شد که بر اثر مالش با کاغذ شیشه‌ای آتش می‌گرفت. خمیر این کبریت‌ها از کلرات پتاسیم، سولفور آنتیمون و آب صمغ بود. به دلیل خطر استفاده از فسفر سفید کارل رانس و لوندسترم فسفر بی‌شکل، را که مخلوطی از فسفر سفید و قرمز بود را به کار بردند.
با این حال آلمانی‌ها افتخار این اختراع را برای کامرر می‌دانند و اتریشی‌ها و مجارها نیز آن را به اتین رومر و پرشل نسبت می‌دهند.
نخستین کارخانهٔ کبریت‌سازی جهان توسط کامرر آلمانی در سال ۱۸۳۲ میلادی ساخته شد.
نخستین کارخانه کبریت در ایران کبریت توکلی است.
قوطی کبریت
قوطی کبریت یا جعبهٔ کبریت، جعبه مانندی از مقوا (در گذشته از چوب نازک) است که به دو طرف سطح خارجی آن کاغذی نازک می‌چسبانند. طول این جعبه در حدود ۵ سانتی متر و عرضش در حدود ۳ سانتی متر می‌باشد و ارتفاعش در حدود یک سانتی متر و نیم است که چوب‌های کبریت را در آن می‌چینند. دو پهلوی این جعبه سنباده مانند و زبر است، تا پس از کشیدن کبریت بر آن سطح، کبریت آتش گیرد.
چوب کبریت
قطعه چوب باریک کوتاه که طولش بطور میانگین در حدود چهار سانتی‌متر است و معمولاً از چوب می‌باشد و یک سر آن به خمیر کبریت آغشته‌است.
پانویس
منابع
- فرهنگ واژهٔ دهخدا
- س‍ی‍دی، م‍ه‍دی، کتاب «ت‍اری‍خ‍چ‍ه م‍خ‍ت‍ص‍ری از کبریت در ایران»، ت‍ه‍ران، شماره کتاب‌شناسی ملی: ۳۳۷۷۸۰.
.